Bank zablokował konto. Czy miał do tego prawo?

Jesteś jedynym właścicielem rachunku bankowego i myślisz, że jako jedyny masz do niego prawo?

Co do zasady tak, ale w pewnych okolicznościach mogą zostać one zajęte bez Twojej wiedzy.

Potocznie nazywamy tę operację zablokowaniem konta bankowego i choć najczęściej kojarzy nam się to z dużymi kwotami, to możemy się zdziwić jeśli na naszym koncie nastąpi blokada na poczet np. niezapłaconego mandatu w kwocie 100 zł.

Czy bank ma do tego prawo?

Tak naprawdę to nie bank blokuje nam konto. Jest wykonawcą działającym na podstawie doręczonego mu tytułu wykonawczego przez komornika. W Polsce organami uprawnionymi do zajęcia środków na rachunku bankowym są: komornik sądowy i komornik skarbowy działający w trybie egzekucji administracyjnej.

Za jakie przewinienia bank zablokuje konto?

Nie musi to być wcale wielkie przewinienie, może to być mandat, którego ktoś zapomniał zapłacić. Równie dobrze może to być też zaległość wobec organów państwowych, np. Urzędu Skarbowego, Urzędu Celnego czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przyczyną blokady na koncie może tez być niespłacony kredyt.

Poza tym Prawo bankowe przewiduje możliwość zablokowania środków na rachunku bankowym na czas 72 godzin „W przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że zgromadzone na rachunku bankowym środki, w całości lub w części pochodzą lub mają związek z przestępstwem innym niż przestępstwo, o którym mowa w art. 165a gromadzenie, przekazywanie lub oferowanie środków płatniczych w celu sfinansowania aktu terrorystycznego, lub art. 299 pranie brudnych pieniędzy, Kodeksu karnego, bank jest uprawniony do dokonania blokady środków na tym rachunku. Blokada może nastąpić wyłącznie do wysokości zgromadzonych na rachunku środków, co do których zachodzi takie podejrzenie.” (Prawo bankowe, art. 106a pkt.3). Po dokonaniu takiej blokady bank musi niezwłocznie powiadomić o tym prokuraturę.

Jak wysoka może być blokada?

Zgodnie z prawem a szczególnie zgodnie z art.54 pkt.1 Prawa bankowego nie wszystkie środki pieniężne zgromadzone na naszym rachunku bankowym mogą być zajęte „Środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.”

Na dzień pisania artykułu wynagrodzenie to wynosi 3 981,75 zł co oznacza, że kwota wolna od zajęcia komorniczego to kwota 11 945,25 zł. (dane pochodzą ze strony GUS). Jak czytamy w przytoczonym powyżej fragmencie ustawy bez względu na ilość posiadanych przez dłużnika rachunków jest to kwota wspólna dla nich wszystkich (rachunków) ponieważ dotyczy osoby a nie rachunku bankowego.

Inną kwestia jest też to, że środki na rachunku bankowym mogą zostać zablokowane do wysokości podanej w tytule wykonawczym a nie w wysokości całości środków zgromadzonych na rachunku.

Zgodnie z prawem zajęciu podlegają środki pieniężne zgromadzone na koncie w dniu ich blokady oraz środki przyszłe w przypadku, gdy obecne środki są niewystarczające na zabezpieczenie roszczeń.

Jednak prawo prawem a życie ma swoje niespodzianki.

Zdarza się bowiem, że bank blokuje wszystkie środki dostępne na rachunku a tym samym blokuje właścicielowi konta dostęp do pieniędzy, które najczęściej są jego jedynymi.

O tym, że takie działanie jest nieuprawnione pisze też pan Jacek Kapica, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi na Interpelację poselską.

Informacja o zablokowaniu konta

Bardzo często zdarza się, że osoba której konto zostało zajęte dowiaduje się o nim ostatnia w momencie próby podjęcia środków pieniężnych lub wykonania innej operacji bankowej do wykonania której niezbędne są środki pieniężne, np. przelew czy płatność bezgotówkowa. Bank bowiem nie ma obowiązku informowania właściciela rachunku o dokonanej blokadzie. Dokonanie tej czynności jest obowiązkiem komornika, który powinien obok wysłania zawiadomienia do banku o zajęciu środków na danym rachunku bankowym wysłać jednocześnie taką informację do dłużnika.

Zbieg egzekucji. Co wtedy?

Zdarzyć się może, że środki na rachunku zostają zajęte przez więcej niż jednego komornika. Bank wówczas wstrzymuje się z wypłatą tych środków informując o zaistniałej sytuacji poszczególnych komorników. O tym, komu wierzytelność należy wypłacić decyduje sąd.

Odblokowanie rachunku

O odblokowanie środków występuje ta sama instytucja, która występowała o ich zablokowanie, nie może to uczynić sam dłużnik. Generalnie w momencie spłaty całej kwoty zadłużenia blokada powinna zostać zdjęta, nie zawsze jednak tak się dzieje. Zdarzają się sytuacje, gdy na odblokowanie konta właściciel musi trochę poczekać.

Być może komuś zdarzyła się podobna sytuacja, a może bank zablokował konto niewłaściwej osobie? Zapraszam do dyskusji.

*  *  *

* przytoczone dane w artykule są aktualne na dzień 18.03.2015r.

Dokumenty

Prawo bankowe

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji