Kredyt czy pożyczka? Pożyczka czy kredyt?
Czy Wiesz, że te dwa produkty różnią się od siebie nie tylko nazwą?
Postaram się w jak najprostszy sposób przedstawić różnice pomiędzy tymi dwoma produktami finansowymi.
Zasadniczą kwestią, która odróżnia od siebie kredyt i pożyczkę jest ich uregulowanie prawne. Kredyt jest produktem stricte bankowym i podlega Prawu bankowemu.
Pożyczki zaś może udzielić każdy – osoba fizyczna bądź instytucja i podlega ona pod Kodeks cywilny.
Drugą, niemniej ważną różnicą jest kwestia umowy. Artykuł 69 pkt.2 Prawa bankowego informuje, że umowa powinna zostać zawarta na piśmie i dokładnie określa, co powinna ona zawierać.
Przy pożyczce zaś umowa pisemna nie jest wymagana, jednakże zgodnie z Kodeksem cywilnym przy kwocie powyżej 500 zł (słownie: pięciuset złotych) powinna zostać zawarta na piśmie, szczególnie ze względów dowodowych.
Trzecią kwestią jest określenie celu i warunków udzielenia kredytu lub pożyczki. Wypełniając wniosek kredytowy musimy podać cel, na jaki środki te zostaną przeznaczone. Wyjątkiem jest kredyt konsumpcyjny podlegający osobnej ustawie. W czasie trwania umowy kredytowej bank może zażądać dokumentów potwierdzających prawidłowość wykorzystania kredytu. Oprócz celu w umowie kredytowej określone mamy również m.in.:
- czas trwania umowy kredytowej;
- zasady i termin spłaty kredytu;
- walutę, w jakiej kredyt został udzielony;
- wysokość oprocentowania kredytu, warunki jego zmiany;
- wysokość prowizji przewidzianych umową;
- sposób zabezpieczenia kredytu.
Przy pożyczce nie musimy określać celu ani terminu spłaty. Pożyczka może zostać udzielona na dowolny cel. Nie jest wymagane określenie terminu zwrotu pożyczki, jednakże zgodnie z Kodeksem cywilnym w przypadku, gdy termin spłaty pożyczki nie został określony, należy ją zwrócić w ciągu sześciu tygodni od momentu wypowiedzenia jej przez pożyczkodawcę. Warto też pamiętać, iż roszczenie pożyczkobiorcy o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się po upływie sześciu miesięcy od momentu, gdy przedmiot pożyczki miał być wydany. Oznacza to, że zawierając umowę ustną czy pisemną nie oznacza to, że świadczenie musi być od razu spełnione.
Przedmiotem pożyczki nie musi być gotówka, może to być rzecz oznaczona co do gatunku i taka sama musi być zwrócona pod względem ilości i jakości.
Ponieważ kredyt jest udzielany na ściśle określony cel kredytobiorca nie otrzymuje pieniędzy w gotówce, ale są one przelewane na konto jego wierzyciela, natomiast przy pożyczce z oczywistych względów (dowolny cel wykorzystania) pieniądze otrzymujemy w formie gotówki.
Czy Wiesz, że pobierając gotówkę z bankomatu korzystając z karty kredytowej, tak naprawdę zaciągamy pożyczkę, a nie kredyt.
Czwarta kwestia to koszt, czyli cena, którą musimy zapłacić za uzyskane dobro. W przypadku kredytu jest to pozycja obowiązkowa. W umowie muszą zostać jasno określone: wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego ewentualnych zmian oraz wysokość prowizji, jeśli takowa jest przewidziana. A jest zawsze. Musimy pamiętać, że bank musi skądś te pieniądze wziąć, a bierze je z depozytów od klientów (środki finansowe złożone przez klienta w banku, np. w formie lokaty), za które musi im zapłacić, w związku z czym nie ma możliwości, by kredyt nie wiązał się z opłatami.
Inaczej ma się rzecz z pożyczką. Jak wspomniałam wcześniej pożyczka może dotyczyć nie tylko gotówki, ale również rzeczy oznaczonej co do gatunku oraz osobą udzielającą pożyczki może być osoba fizyczna, która nie musi czerpać z tego korzyści. Jednak w przypadku instytucji udzielającej pożyczki strony umawiają się na opłaty stanowiące swoiste wynagrodzenie dla strony pożyczającej pieniądze, np. w postaci odsetek. Art. 78 Prawa bankowego mówi wręcz „Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.”
Warto też wspomnieć o zabezpieczeniu i badaniu zdolności kredytowej. Bank przed udzieleniem kredytu dokładnie bada zdolność kredytową przyszłego kredytobiorcy i od tego w głównej mierze zależy decyzja udzielającego kredyt lub pożyczkę. Co to oznacza w praktyce? Na pewno zostaniemy poproszeni o przedstawienie dokumentów informujących o naszych dochodach, np. zaświadczenie z pracy czy dokumenty księgowe w przypadku prowadzenie działalności. Na pewno też bank sprawdzi naszą historię w Biurze Informacji Kredytowej, znanym w skrócie jako BIK.
BIK t to instytucja powołana przez banki i Związek Banków Polskich. Przechowuje nasze historie kredytowe. W momencie, gdy składamy wniosek o kredyt lub pożyczkę w banku lub SKOK-u współpracującym z Biurem Informacji Kredytowej wysyła on tam nasze dane. Po udzieleniu kredytu lub pożyczki informacje o tym, jak spłacamy zadłużenie raz w miesiącu są przekazywane do BIK. Są to zarówno informacje pozytywne jak i negatywne. W ten sposób buduje się nasza historia kredytowa. Jeśli ta historia jest pozytywna, czyli jeżeli regularnie spłacamy zadłużenie łatwiej będzie nam uzyskać kredyt. Dobrze też pamiętać, iż do BIK zostaną przekazane nasze dane, gdy zostaniemy poręczycielami.
Instytucja finansowa sprawdza w ten sposób, czy jesteśmy wiarygodni i czy jesteśmy w stanie spłacić kredyt lub pożyczkę, o które się ubiegamy wraz z doliczonymi odsetkami.
Jeśli nie mamy historii kredytowej, bo np. pierwszy raz bierzemy kredyt jeszcze nic straconego. Bank zapewne będzie chciał, byśmy zaproponowali większe zabezpieczenie pod zastaw kredytu lub pożyczki.
Pojęcia użyte w artykule:
Kredytodawca – udzielający kredytu
Kredytobiorca – biorący kredyt
Pożyczkodawca – udzielający pożyczki
Pożyczkobiorca – biorący pożyczkę
Źródło:
Prawo bankowe (Art.69-79c)
Kodeks cywilny (Art.720-724)